Niet alle E-nummers zijn ‘fout’

Vorige maand kondigde Coca Cola aan het bewaarmiddel natriumbenzoaat (E211) niet langer te gebruiken in België. Volgens Coca-Cola “omdat het productieproces is verbeterd.” Volgens sommige wetenschappers echter omdat het schade kan toebrengen aan het menselijk DNA. E211 blijkt niet het enige additief waar vragen bij worden gesteld. Wij namen ons boodschappenlijstje en zochten uit welke E-nummers onze producten bevatten en welke daarvan discutabel te zijn. Heel veel niet maar een aanzienlijk aantal wel, zo blijkt. 

Natriumbenzoaat (E211) komt van nature voor in bessen maar wordt in veel grotere hoeveelheden gebruikt in zure producten zoals frisdranken, mosterd, dressings, sauzen, ... om bacterievorming en schimmel tegen te gaan. De Britse biotechnoloog Peter Piper stelde echter vorig jaar vast dat natriumbenzoaat schade toebracht aan het erfelijk materiaal van gistcellen en opperde dat hetzelfde kon gebeuren met menselijk DNA. De bevoegde diensten van de Europese Unie oordeelden echter dat er (voorlopig) geen reden is om natriumbenzoaat te verbieden. Eerder waren er al berichten dat het additief, in combinatie met vitamine C, het kankerverwekkende benzeen kan ontstaan.

Opgepast

Ook andere E-nummers worden zo ter discussie gesteld. De belangrijkste zijn aspartaam (E951), acesulfaam-K (E950), mononatriumglutamaat (E621), natriumnitriet (E250), propylgalaat (E310), buthylhydraoxyaniol (E320) en synthetische kleurstoffen als azorubine (E122). Afhankelijk van welke deskundige je raadpleegt gaat het advies van ‘geen probleem’ tot ‘giftig’. Uitgaande van het voorzorgprincipe is minstens ‘opgepast’ op zijn plaats.

Bolleboos in chemie

E-nummers in ingrediëntenlijsten zijn echter niet noodzakelijk slecht nieuws, want de lijst met meer dan 300 stoffen en bijhorende maximumconcentraties bevat ook een boel kleurstoffen als bietenrood (E162, rode kleurstof uit rode biet), verdikkingsmiddelen als alginezuur (E400) en rijsmiddelen als kaliumcarbonaat (E501). Allemaal zeer onschuldige bestanddelen. Als consument heb je er echter het raden naar welke ‘goed’ en ‘fout’ zijn en moet je al een master in chemie en levensmiddelentechnologie hebben om het onderscheid te kunnen maken. Ook al omdat het de fabrikanten vrij staat ofwel de nummers ofwel de gewone benamingen te gebruiken.

E-nummer op je gsm

Je kan op internet terecht voor informatie over wat er in je eten zit. Sommige sites en boeken zijn heel strikt en fundamentalistisch zoals “De gids die ervoor zorgt dat u zich niet langer vergiftigt” van de Franse auteur Corinne Couget. Andere zijn dan weer gematigder en waarschuwen enkel voor overmatig gebruik van sommige additieven. Je kan op een moderne gsm (met Java–ondersteuning, red.) zelfs een toepassing waarmee je steeds en overal informatie over E-nummers kan terugvinden. Handig als je in de supermarkt staat en twijfelt over zo’n E-nummer.

Links

Informatie terugvinden over E-nummers blijkt een hele oefening waarvoor je niet zonder het internet lijkt te kunnen. Wij raadpleegden onder andere volgende sites en konden, mits wat combinatie en vertaalwerk, de ingrediënten en additieven in ons boodschappenlijstje ontcijferen:

• http://www.goedgeweten.be
• http://www.food-info.net/nl
• http://ecka.dotek.cz/Default_en.htm
• http://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_E-nummers
• http://www.bouillonmagazine.nl/e-gids.php

 Zoeken naar E in je kar

Wij gingen naar de supermarkt met een boodschappenlijstje met daarop o.a. ontbijtgranen, brood, frisdranken, beleg, soep, ... en onderzochten voor elk product de ingrediënten vermeld op de verpakking. We zochten naar E-nummers en namen van additieven en gingen op zoek naar bijwerkingen en mogelijke problemen. Van de 39 producten die we kochten, bleken er 12 discutabele additieven te bevatten en nog eens vijf additieven waar twijfels rond bestaan. Klik hier voor een PDF bestand met ons boodschappenlijstje en de details van de additieven die we er in terugvonden. 

Sprite Zero bevat het discutabele natriumbenzoaat maar we vonden ook E211 terug in een mosterd vinaigrette van Devos & Lemmens en in haringhapjes in mosterd van Delhaize. Zowel Coke Zero als Sprite Zero bevatten ook E950 (Acesulfaam-K) en E951 (Aspartaam). En volgens sommige bronnen kan je daar ook beter vanaf blijven.

Fabrikanten maken het leven van de consument echter niet eenvoudig. Neem nu de verpakking van Pim’s Orange. Op het eerste zicht zitten er geen additieven in maar het nodige vertaalwerk levert 9 E-nummers op. Op zich geen probleem want nader onderzoek wijst uit dat de nummers geen betwistbare kleurstoffen of bewaarmiddelen zijn. De houdbaarheidsdatum van de Pim’ s die we deze week kochten is dan ook 10/2008 en 4 maanden voor een industrieel koekje is niet overdreven.

Aiki Noodles Chicken combineert nummers en namen... smaakversterkers en rijsmiddelen worden met hun nummer aangeduid, anti-oxidanten met hun naam. Misschien proberen ze op die manier te verdoezelen dat er 11 additieven inzitten waaronder de fel besproken smaakversterker E621 (Mononatriumglutamaat of MSG).

Mononatriumglutamaat zit ook in chips en dus ook in de Pringles Paprika die we kochten. Glutamaten zijn smaakversterkers met de speciale umami smaak. Ze versterken de smaak in veel producten, waardoor veel minder zout nodig is. Sommige mensen zijn echter heel gevoelig voor MSG en wijzen het aan als de oorzaak van hoofdpijn, duizeligheid, flauwtes en hartkloppingen. E621 zit ook in de Royco Creations Tomaat Mozarella soep, de worstenbroodjes en de Zwan Boterhamworst in onze kar.

Zelf soep maken? Met Knorr kippebouillonblokjes krijg je er Propylgallaat (E310) en Butylhydroxyanisol (E320, BHA) bij. Volgens testen bij dieren verwachten wetenschappers dat BHA kankerverwekkend bij mensen is. Hierdoor heeft de EU het gebruik van BHA beperkt, waardoor de toepassingen in de komende jaren steeds minder zullen worden. Propylgalaat wordt in de darm afgebroken tot propanol en galzuur. Galzuur kan eczeem, maagklachten en hyperactiviteit veroorzaken.

De kampioen van de additieven is kauwgom. Maar liefst 12 additieven zijn nodig om Freedent Tabs Frambozensmaak te fabriceren... en hiervan zijn er drie hoogst discutabel en worden volgens verschillende bronnen als voor iedereen te mijden beschouwd: E320 (Butylhydroxyanisol of BHA), E950 (Acesulfaam-K) en E951 (Aspartaam). Verder zit er ook nog mannitol (E421) en sorbitol (E420) in en daar kan je winderig van worden.

De te vermijden zoetmaker Acesulfaam-K  (E950) zit ook in de Lipton Linea Groene thee met citrus. En dat is vreemd te noemen als je weet dat je dit eigenlijk drinkt voor je gezondheid? Beter is dan ook de Lipton Linea theebuiltjes te kopen en zelf je thee te zetten.

Bij snoepgoed als Fruit-tella verwacht je je aan het ergste wat synthetische kleurstoffen betreft maar ingrediënten als wortel-, spinazie- en brandnetelextract hebben helemaal geen E-nummer en worden niet als additief beschouwd.

Bi-Fi Roll bevat slechts 2 additieven maar E250 (Natriumnitriet) mag in sommige landen niet gebruikt worden omdat het in de maag verbindingen kan maken met andere stoffen om zo kankerveroorzakende nitrosamines te vormen. Te vermijden dus en zeker niet meegeven aan je kinderen. E250 krijg je ook bij Weense worstjes en Zwan boterhamworst.

De Marcassou salami bevat eveneens het te mijden E250 (Natriumnitriet) maar ook nog Kaliumnitriet (E249) en Natamycine (E235). En alhoewel deze laatste het meest angstaanjagend klinkt is het vooral kaliumnitriet dat te mijden is, zeker voor kleine kinderen. Toch vreemd dat een stuk vlees vol bewaarmiddelen slechts 2 maanden kan bewaard worden.

Pickles bevatten het gele tartrazine (E102) en dat is één van de meest omstreden synthetische kleurstoffen met bijwerkingen voor astmaleiders. In combinatie met benzoëzuur (E210) zou het ook hyperactiviteit bij kinderen veroorzaken. E210 wordt tegenwoordig vervangen door E211 omdat benzoaten veel beter oplossen. Maar laat er nu net over E211 discussie ontstaan zijn.

Aquarius Red Blast Peach bevat de synthetische kleurstof Allura Red (A129) en die kan bijwerkingen veroorzaken bij astmaleiders en, in combinatie met E210, ook hyperactiviteit bij kinderen. Wel raar dat we van die toegevoerde kleur niks merken als, na het sporten, het blikje in één teug leegslurpen.

U moet de groenten van HAK hebben. Je krijgt bij de asperges dan wel zwaveldioxide (E220) bij. Dit zeer oud conserveermiddel, dat al gebruikt werkt in het oude Egypte, kan bij zeer hoge concentraties maag- en darmproblemen veroorzaken.

 Klik hier voor een PDF bestand met ons boodschappenlijstje en de details van de additieven die we er in terugvonden.