Zoeken
 


Gezonde voeding, vitaminen en vlierbesextract beschermen tegen griep

Laatste wijziging: dinsdag 3 november 2009 om 16:57, 3508 keer bekeken Print dit artikel Bekijk alle nieuws feeds van onze site
 
dinsdag 3 november 2009

Gezonde voeding aangevuld met vitaminen is belangrijk voor een goede weerstand tegen de Mexicaanse griep. „Het is vreemd dat je de gezondheidsautoriteiten en virologen daar niets over hoort zeggen. Dat is een gemiste kans. Vaccinatie en de virusremmer Tamiflu, meer opties schijnen er niet te zijn.”

In de stem van dr. Gert Schuitemaker, directeur van het Ortho Instituut in Gendringen en orthomoleculair apotheker, klinkt verontwaardiging door. „Er zijn door de jaren heen talloze onderzoeken gedaan waaruit blijkt dat goede voeding leidt tot een betere lichaamsweerstand en bescherming biedt tegen infectieziekten. Toch hoor je al die deskundigen daar zelden of nooit over. Ze hebben juist nu een unieke gelegenheid om het gezondheidsbewustzijn van burgers te verhogen. Het publiek staat er voor open, maar die kans wordt helaas niet benut.”

Het lijkt alsof er tegen griep maar twee opties zijn, stelt Schuitemaker: vaccinatie en de virusremmer Tamiflu. „Dat refrein herhaalt zich eindeloos.”

Hygiëne

De orthomoleculair apotheker wijst op de geschiedenis. „Die laat zien dat schoon drinkwater, betere hygiëne en goede huisvesting infectieziekten hebben teruggedrongen en ertoe hebben bijgedragen dat mensen tegenwoordig veel ouder worden dan vroeger. Op die punten valt anno 2009 niet veel meer te verbeteren, maar als het gaat om gezondere leef- en voedings­gewoonten valt er nog een hele slag te maken.”

Huisarts Jan Baan uit Rijssen is het met Schuitemaker eens. „In mijn praktijk zie ik dat patiënten vaak onvoldoende geïnformeerd zijn over gezonde voeding. Het zeer ruime aanbod in supermarkten maakt keuzes moeilijk. Velen weten echt niet wat goede volwaardige voeding is.” Baan geeft daarom geregeld aan patiënten een A4’tje met voedingstips mee (zie kaders).

Suiker doet de Rijssense huisarts in de ban. „Dat heeft een negatieve invloed op de stofwisseling en verzwakt het afweersysteem. Dit geldt ook voor de verborgen suikers in snoep, koekjes, cake en frisdrank. Bovendien: omdat suikerhoudende producten veel calorieën bevatten, blijven de gezonde voedingsmiddelen vaak staan omdat er een verzadigingsgevoel optreedt.”

Vitaminetekort

Schuitemaker wijst op het in 2008 door het Voedingscentrum uitgebrachte rapport ”Richtlijnen Goede Voedselkeuze”. „Uit dit document blijkt dat wie keurig volgens de regels eet –de bekende schijf van vijf– toch nog een tekort kan hebben aan de vitamines A en D, foliumzuur, selenium, ijzer en zink. Dat zijn stuk voor stuk microvoedingsstoffen die belangrijk zijn voor een goed werkend immuunsysteem. Tekorten kunnen ertoe leiden dat het afweersysteem niet optimaal functioneert.”

Baan haalt de resultaten aan van recent onderzoek onder bijna 19.000 Amerikanen naar vitamine D-gehaltes in het bloed en de gevoeligheid voor luchtweginfecties. Deelnemers met lage vitamine D-waarden hebben 40 procent meer kans op luchtweginfecties dan personen met hogere vitamine D-niveaus, ongeacht ras of leeftijd. Bij mensen met chronische luchtwegaandoeningen zoals astma is het effect nog veel sterker. Astma­patiënten met de laagste vitamine D-spiegels hebben een vijfmaal zo hoog risico op luchtweginfecties als personen met normale waarden.

Ook Schuitemaker haalt deze studie aan: „Als je bedenkt dat griep eveneens een luchtweginfectie is, dan zie je hoe actueel zulke uitkomsten zijn. Alleen: je hoort er nauwelijks over.”

Tijdens de afgelopen zomer belandden in Engeland een op de tien grieppatiënten op de ic, nu is dat een op vijf. De hoogste medische functionaris binnen de Britse regering zei daar niets van te begrijpen: „Het lijkt wel of het virus in het griepseizoen een andere impact heeft dan in de zomer.”

Schuitemaker ziet een parallel met de griepverspreiding op het zuidelijk halfrond. Daar greep het virus de afgelopen wintermaanden –toen het in de VS en Europa zomer was– ook meer om zich heen dan op het noordelijk halfrond. „Er kan een link zijn met de vitamine D-voorziening via de huid uit zonlicht. Als de r in de maand zit, maakt de huid nauwelijks vitamine D aan en zakt de concentratie in het bloed. Dan moeten mensen het vooral hebben van hun voeding en extra vitamine D-pillen.”

Volgens de Rijssense huisarts komt een vitamine D-tekort vaker voor dan wordt aangenomen. „Vooral bij ouderen en bij patiënten met een kwetsbare gezondheid laat ik geregeld het vitamine D-gehalte in het bloed bepalen. Velen scoren te laag en een belangrijk deel van die groep zit ver onder de norm.”

Hoe vitamine D het afweersysteem beïnvloedt, is nog niet duidelijk. Een tekort leidt in ieder geval wel tot een daling van bepaalde ontstekingseiwitten, zogeheten cytokinen (TNF-alfa en interleukine-2).

Ook vitamine C ondersteunt volgens Baan en Schuitemaker het afweersysteem in de strijd tegen infectieziekten zoals griep. Zo is van deze vitamine C onder meer bekend dat hij fagocyten (bepaalde witte bloedlichaampjes die behoren tot het afweersysteem, WvH) activeert en dat hij de productie stimuleert van eiwitten die de cel beschermen tegen een virusaanval, zogeheten interferonen. Schuitemaker: „In laboratoriumstudies is de antivirale activiteit van vitamine C aangetoond tegen onder meer polio-, herpes-, hepatitis-, mazelen-, en griepvirussen.”

Een literatuurstudie van diverse onderzoeken naar het effect van vitamine C ter voorkoming en behandeling van verkoudheid laat zien dat hoeveelheden tot 2 gram per dag de kans op verkoudheid verkleinen en ook de duur van de verkoudheid iets bekorten, respectievelijk met 5 en 8 procent, statistisch gezien net significant. In een groep met meer fysieke belasting ligt dit effect beduidend hoger: een reductie met circa 50 procent.

Schuitemaker: „Extra vitaminen zijn belangrijk, maar de basis blijft gezonde voeding, voldoende bewegen, het vermijden van stress en oververmoeidheid. Je voegt de vitaminen toe, maar ze kunnen goede voeding niet vervangen.”

„Met gezonde voedings- en leefgewoonten en het gebruik van extra vitamines moet je trouwens niet wachten tot de griep al volop rondwaart”, meent Baan. ,Het is beter er op tijd mee te beginnen. Als je griep krijgt, kun je de doseringen vitamines ophogen. En het is uiteraard aan te bevelen altijd gezond te eten, ook als er geen griep heerst.”

Tips

  • Veel drinken, bij voorkeur water, sinaasappelsap, groene thee, kamillethee, rooibosthee.
  • Vermijd afkoeling bij koorts, zorg voor warme kleding.
  • Ga niet te snel weer aan het werk. Het lichaam moet de tijd krijgen voor herstel.
  • Gebruik geen pijnstillers of andere koortsonderdrukkende middelen. Koorts is een verdedigingsreactie van het lichaam en remt de vermenigvuldiging van virussen. Koortsverlagende middelen ondermijnen de lichaamsafweer.

„Goed ontbijt legt basis voor de dag”

Een goed ontbijt legt volgens huisarts Jan Baan uit Rijssen de basis voor de dag en verbetert de concentratie. „Eet ’s avonds niet te laat, te veel of te zwaar. Die calorieën worden sneller omgezet in vet. Vermijd suiker, met name de verborgen suikers in snoep, koek, gebak, ijs en vooral ook in frisdranken. Voeg geen zout toe.”

In het algemeen adviseert Baan bij ontbijt en lunch het gebruik van volle graanproducten als volkorenboord, roggebrood, havermout en ongezoete muesli. Roomboter, dun smeren, geen margarine. Ook is een gezond ontbijt samen te stellen met magere kwark, Biogarde of yoghurt met havermout, een lepeltje lijnzaadolie en wat vruchtensap. Afwisseling is aan te bevelen.

Broodbeleg

Mogelijkheden voor broodbeleg zijn kaas, cottagecheese, hüttenkäse, boerenkaas; niet meer dan 40 gram per dag. Zoet beleg met mate: hagelslag extra puur, appel/perenstroop (koop goede kwaliteit met pure vruchten, zonder toegevoegde suikers). Andere opties: ei, liefst zachtgekookt, sardientjes, schijfjes tomaat en komkommer, radijs.

Zure melkproducten: karnemelk, yoghurt, magere kwark, Biogarde, Yomild puur, Vifit Naturel (van zuivel geen gezoete varianten gebruiken).

Verse groenten

Gebruik vooral seizoensgroenten zoals: broccoli, bloemkool, alle koolsoorten, spruitjes, spinazie, andijvie, wortelen, rode bietjes, uien, prei, knoflook, sjalot, bieslook. Zo veel mogelijk rauw gebruiken, stomen of roerbakken.

Verder peulvruchten als bruine en witte bonen, kapucijners, erwten, linzen.

Kruiden: basilicum, peterselie, rozemarijn, salie enzovoort. Geen zout!

Wissel aardappels af met zilvervliesrijst en volkorenpastaproducten. Matig gebruiken.

Geen varkensvlees, rundvlees met mate, hetzelfde geldt voor kip, gevogelte en wild.

Eet twee keer per week vis, zoals haring, makreel, zalm en sardientjes. Als mensen geen vis lusten, adviseert Baan om visoliepillen slikken. Die bevatten ook de belangrijke omega 3-vetzuren. Daarnaast bevat vette vis veel vitamine D: één haring is goed voor 800 Internationale Eenheden (20 microgram) vitamine D, zalm bevat zo’n 450 IE vitamine D (11 microgram). In visoliecapsules zit geen vitamine D.

Bakken en braden kan volgens Baan het beste in olijfolie, eventueel met wat roomboter. Bij roerbakken blijven de meeste voedingsstoffen behouden. In dressings ook ruim olijfolie (extra vierge) gebruiken.

Tussendoortjes

Weersta de verleiding en gebruik geen koekjes, snoep, chips en snacks. Eet in plaats daarvan fruit, wortelen, komkommer, radijs, gedroogde vruchten zoals abrikozen en pruimen.

Fruit en bessen: sinaasappel, appel, citroen, grapefruit, kiwi, ananas, aardbeien, bramen, frambozen, bosbessen.

Noten: wal-, hazel-, amandel-, paranoten, studentenhaver. Geen pinda’s.

Dranken

Zo veel mogelijk water en thee (groene thee, rooibos), vruchtensappen, liefst zo puur mogelijk. Koffie met mate, eventueel één glas rode wijn per dag. Beslist géén frisdranken.

Aanbevolen vitaminen

Huisarts Baan en orthomoleculair apotheker Schuitemaker adviseren naast gezonde voeding een goed gebalanceerd multivitaminepreparaat. Zo’n multi bevat in ieder geval foliumzuur, selenium, ijzer en zink; daarnaast extra vitamine C en D3.

Wat de hoogte van de doseringen betreft, zitten Baan en Schuitemaker niet op dezelfde golflengte. Baan is in de eerste plaats huisarts, echter met een open oog voor waardevolle complementaire behandelmethoden en voor wat haalbaar is voor patiënten.

Schuitemaker volgt de gangbare orthomoleculaire benadering, met soms hoge doseringen. „Als ik griep zou krijgen, zou ik kiezen voor behandeling door een orthomoleculair arts en toediening van zeer hoge doses vitamine C, tot wel 20 gram verdeeld over de dag. De hoeveelheid die mensen kunnen verdragen, hangt af van de darm. Als je diarree krijgt, heb je de grens bereikt. We noemen dat de darmtolerantie. Een andere optie is toediening van vitamine C per infuus.”

Ook wat betreft vitamine D zit Schuitemaker hoger in de boom dan Baan. Voorafgaand aan griep adviseert hij 2000 Internationale Eenheden (50 microgram) per dag. Baan houdt het op 800 IE (20 microgram). Schuitemaker: „De eerste 800 Internationale Eenheden (IE) zijn wel het belangrijkst, maar tot 2000 IE is het veilig. Vroeger kregen de kinderen dagelijks een lepel levertraan om de weerstand te verhogen. Zo’n lepel bevatte 1600 IE vitamine D, 40 microgram.” Tijdens griep kan de dosering in de optiek van Schuitemaker worden verhoogd aan de hand van bepaling van de bloedwaarden van vitamine D.

Vitamine C-tabletten van 500 en 1000 milligram (1 gram) zijn in alle drogisterijen te koop. Vitamine D3 is wat lastiger, omdat de gangbare producten laag zijn gedoseerd. Het middel Devaron vormt daarop een gunstige uitzondering. Het is per flesje van negentig tabletten te koop bij apotheken en bevat 400 IE D3 per tablet.

Voorafgaand aan griep

Kinderen en volwassenen:

– Vitamine C 500-1000 milligram (0,5-1 gram) per dag.

– Vitamine D3 800 Internationale Eenheden (IE) per dag; 40 IE is gelijk aan 1 microgram.

Tijdens griep

Kinderen en volwassenen:

– Vitamine C 1000-3000 milligram (1-3 gram) per dag.

– Vitamine D3 800 IE per dag.

–Zink 20-30 milligram per dag.

Meer info over vitamine D

Extract vlierbes remt griepvirus

Extract van de vlierbes (Sambucus nigra) kan griepvirussen aanpakken. Diverse onderzoeken die de afgelopen vijftien jaar naar het middel zijn uitgevoerd, laten opmerkelijke resultaten zien.

Vlierbesextract als natuurlijk middel tegen infectieziekten heeft oude papieren. De indianen waren al op de hoogte van de geneeskrachtige eigenschappen van de paarse bessen.

In 1970 begint de Joodse apotheker en viroloog dr. Madeleine Mumcuoglu, in die tijd werkzaam bij het Louis Pasteur instituut in Parijs, met de vlierbes te experimenteren. Ze doet onderzoek naar de meest werkzame stof en noemt deze antivirin.

Later emigreert Mumcuoglu naar Israël, waar zij in het Hadassahziekenhuis in Jeruzalem gedurende tien jaar verder onderzoek doet naar de vlierbes in samenwerking met de afdeling virologie van de Hebrew University School of Medicine.

Ze ontwikkelt een methode om antivirin in het vlierbesextract te behouden en patenteert haar vinding. Dat resulteert in 1992 in een voedingssupplement met de naam Sambucol.

Kibboetsniks

In de winter van 1992-1993 test zij het plantaardige extract met instemming van de Israëlische gezondheidsautoriteiten bij kibboetsniks met griep. Mumcuoglu kan de volgende resultaten noteren: bij 20 procent van de patiënten zijn de koorts, spierpijn en de hoest na 24 uur afgenomen. Op de tweede dag voelt 73 procent zich beter en op de derde dag 93 procent. In de onbehandelde groep voelt 16 procent zich na twee dagen beter, de overigen doen er een week over om weer op te knappen.

Enkele jaren later volgt een Noorse studie waarbij behandelaars noch patiënten weten wie het vlierbesextract dan wel een nepdrank krijgt. De resultaten zijn positief: in de Sambucolgroep verdwijnen de griepsymptomen vier dagen sneller dan in de onbehandelde groep.

Mumcuoglu start een eigen farmaceutisch bedrijf, Razei Bar. Onlangs is dit verkocht aan PharmaCare-Europe/Australië. Tegelijk is de fabricage van Sambucol verplaatst van Israël naar Frankrijk.

Afweersysteem

In 2002 blijkt uit Israëlisch onderzoek van het laboratorium voor tumor­immunologie van het Hadassahziekenhuis dat Sambucol meetbare invloed heeft op cytokinen, boodschapperstoffen van het menselijke afweersysteem die ontstekingsreacties stimuleren of remmen. Zo leidt vlierbesextract tot een sterke stijging van de productie van vijf typen cytokinen: interleukine 1 bèta, de interleukines 6 en 8, de tumornecrosisfactor (TNF-alfa) en interleukine 10. De eerste vier stimuleren een ontstekingsreactie, de laatste remt dat proces juist af.

Daarnaast heeft Sambucol effect op het griepvirus zelf. De stof antivirin bindt zich aan het oppervlakte-eiwit hemagglutinine aan de buitenkant van het virus. Daardoor kan de ziekteverwekker lichaamscellen niet meer binnendringen en kan hij zich in de cel ook niet vermenigvuldigen.

Werkt Sambucol in op het oppervlakte-eiwit hemagglutinine, de virusremmer Tamiflu bindt zich aan een tweede oppervlakte-eiwit van het griepvirus, neuraminidase. Tamiflu remt hiermee niet alleen verspreiding van nieuw gemaakte virusdeeltjes naar omliggende cellen, maar verkleint ook het besmettingsrisico van andere mensen.

Mumcuoglu laat begin 2006 in Londen tijdens een persconferentie dan ook weten dat de combinatie van Sambucol met Tamiflu wel eens heel effectief zou kunnen zijn.

Tijdens die bijeenkomst worden resultaten gepresenteerd van een Britse studie waaruit blijkt dat het vlierbes­extraxt niet alleen effectief is tegen influenzavirussen van het type A en B, maar ook tegen het agressieve vogelgriepvirus H5N1.

„Gezien de gevonden effectiviteit tegen griepvirussen van het type A ligt het voor de hand dat Sambucol ook werkzaam is tegen het Mexicaanse griepvirus, influenza A H1N1”, aldus apotheker Philip Kielman. Hij is werkzaam bij TS Products in Harderwijk, het bedrijf dat het vlierbesextract in Nederland distribueert.

Onderzoek naar de werkzaamheid van Sambucol tegen het Mexicaanse griepvirus is momenteel gaande, mede in het kader van een Europese registratieprocedure als ”traditional herbal medicine”. De uitkomsten van dit onderzoek zijn volgens Kielman niet op korte termijn te verwachten. „Helaas, want Sambucol is nu een voedingssupplement. We mogen er op de bijsluiter momenteel daarom alleen over vermelden dat het middel het afweersysteem ondersteunt. Als het eenmaal is geregistreerd, kun je de claim eraan hangen dat Sambucol antivirale activiteit heeft.”

Ondanks het vooralsnog ontbreken van deze claim weten mensen het natuurlijke antigriepmiddel toch te vinden, merkt Kielman. „Onze omzet ligt deze zomerweken drie keer hoger dan normaal.”

Er zijn diverse varianten van Sambucol, waaronder zuig- en bruistabletten en een vloeibaar extract. „De vloeibare vorm –Sambucol Original– is met name bedoeld ter preventie en behandeling van griep. Met Original hebben we ook de studies uitgevoerd”, aldus Kielman. De andere varianten zijn samengesteld uit lagere concentraties vlierbessenextract en zijn vooral vervaardigd met het oog op algemene weerstandsverhoging. Ze bevatten ook andere stoffen, waaronder vitamine C, zink en Echinacea purpurea, extract van de rode zonnehoed.

Een fles Original bevat 120 milliliter, de maximale dagdosis bij griep is vier keer per dag 10 milliliter voor volwassenen en kinderen vanaf 12 jaar. Dat is per persoon voldoende voor drie griepdagen. Voor kinderen jonger dan 12 jaar is de maximale dosering bij griep 3 keer vijf milliliter.

Sambucol is volgens de apotheker een gestandaardiseerd product, in tegenstelling tot bijvoorbeeld vlierbessenthee. Kielman: „De werkzame verbindingen in thee gaan voor een belangrijk deel verloren bij verhitting, al blijft er natuurlijk wel iets van over. Om die reden is Sambucol een veel betere optie, ook omdat het een geconcentreerd extract is.”

Sambucol wordt in Nederland gedistribueerd door TS Products in Harderwijk en is op bestelling leverbaar via drogist, apotheek en (met korting) via internet-apotheek derooderoos.nl (lidmaatschap Nederlandse Patiënten Vereniging of Moermanvereniging noodzakelijk). De bestelling kan enige dagen op zich laten wachten, dus het is van belang het middel in huis te hebben voordat de griep zich aandient.

www.sambucol.com; www.refdag.nl/vlierbes voor eerdere artikelen over Sambucol.

Bron: Refdag.nl



Bron: stomverbaasd.com

Voeg toe aan: