Het grote 'moeten'
Een goed kerstfeest brengt nogal wat verwachtingen met zich mee: een exclusief diner, feestelijke aankleding en een flinke dosis gezelligheid. Als dat niet lukt, dan doe je iets fout. Tenminste, dat zouden anderen dan van je kunnen denken.

Volgens Annemiek Godefrooy, werkzaam bij de Radboud Universiteit, zit daar de meeste spanning: "Mensen denken voor de ander en voelen zich overgeleverd aan de verplichtingen en tradities die bij kerst horen. Ze denken dat ze kerst op een bepaalde manier moeten vieren en dat levert stress op."

Hoe perfecter het plaatje in je hoofd is, hoe meer het je stoort als iets daar niet aan voldoet. Dus mopper je tegen familieleden over hun kledingkeuze en de kringen in het damasten tafelkleed. Meer dan je normaal zou doen.

Zo 'hoort' het
En dan zijn er nog verplichtingen naar anderen toe. Je moet op bezoek komen en spendeert lange, saaie uren op de bank. "Je doet wat je denkt dat hoort. Met kerst moeten we bijvoorbeeld altijd kaarten, of het wintercircus kijken. Omdat dat helemaal niet is wat je zelf wilt, is er niks aan", legt Godefrooy uit.

Ook kan het moeilijk zijn om je weer te moeten aanpassen aan de regels van vroeger. Terwijl je je eigen leven heel anders inricht. Vrijheid van handelen verdwijnt hierdoor volledig.

Blijf bij jezelf
Dus: schud die verplichtingen van je af. Laat je niet te veel leiden door wat er van je verwacht wordt. Natuurlijk zul je de verplichte bezoekjes moeten doen, maar zorg dat je ook aan jezelf denkt.

Doe ook dingen die je zelf leuk vindt. Godefrooy benadrukt dat je kunt kiezen. Als je geen stress wilt, dan kies je daar gewoon voor. "Doen wat hoort, levert zoveel stress op. Dus moet je je eigen keuzes maken."

Praktische adviezen
Dat klinkt prachtig, je eigen keuzes maken. Maar wat betekent dit concreet voor komende feestdagen? Enkele praktische adviezen:

• Kom vooral niet te vroeg. Schuif aan voor de borrel en niet voor de brunch. Dan hoef je niet de hele dag met je (schoon)familie door te brengen als je dat moeilijk vindt. Houd de middag lekker voor jezelf. Of knijp er even tussenuit voor een ommetje, maar wees op tijd terug voor het diner.
• Ga voor een succesrecept als je zelf kookt. Een ingewikkeld recept levert veel extra spanning op en is gedoemd te mislukken. Het vertrouwde recept lukt zeker en iedereen vindt het lekker. Voeg eventueel iets extra's toe voor de feestelijkheid.
• Doe een verrassend voorstel. Natuurlijk kun je zoals elk jaar gaan Mens-erger-je-nieten, maar waarom maak je niet een frisse boswandeling? Verzin andere dingen om te doen, gewoon waar je op dat moment zin in hebt. Anderen zullen je er dankbaar voor zijn.
• Laat het komen zoals het komt. Je kan heel hard proberen te voorkomen dat er ruzie ontstaat. Maar hoe harder je het probeert, hoe meer het in de lucht hangt. Probeer maar eens niet te denken aan een roze olifant. Juist dan denk je er aan! Dus accepteer hoe het gaat, het hoort er gewoon bij, of het kerstmis is of niet. Voor de mensen die echt geen tussenweg kunnen bewandelen: boek een vakantie, ver weg van alle kerststress!