Spiritualiteit, bezinning, zingeving, mindfullness… termen die twintig jaar geleden menigeen onbekend en zweverig in de oren klonken. Nu heeft het zoeken naar zingeving en verdieping een eigen plek veroverd in de maatschappij, de overheid en het bedrijfsleven. Dit is natuurlijk een fantastische ontwikkeling! Het is een teken dat we als maatschappij een stabiele basis hebben waar dergelijke zaken zich kunnen ontwikkelen.

Volgens psycholoog Abraham Maslov gaan we als mens pas over tot zelfrealisatie als we we een basis hebben van eerste levensbehoeften, veiligheid, relaties, eigenwaarde en respect. Het feit dat een groot deel van de mensen wel eens een spirituele workshop, aromatherapie, yogales hebben gevolgd, naar een helderziende gaan of in de pauze mediteren is een groot compliment voor onze samenleving.

De belangstelling voor alles dat met zingeving en spiritualiteit te maken heeft is groot. Helaas zie je hierdoor ook in de spirituele wereld de marktwerking toeslaan. Dat uit zich enerzijds in het shoppen van de ‘consument’ bij allerlei stromingen, methodes en leraren. Anderzijds is het aanbod van workshops, trainingen, healingsessies en wellness centra explosief gegroeid. Maar is verdieping wel te bereiken door iedere dag een andere workshop te bezoeken?

Tien jaar geleden ging men nog jarenlang bij een leraar in de leer. Dit is een langzaam leerproces maar wel een heel effectieve. Alle inzichten krijgen de tijd om te rijpen en de leerling kan ze langzamerhand helemaal integreren in zijn systeem. Door het samenzijn met de leraar ziet de leerling hoe de leraar denkt, handelt en omgaat met het dagelijkse leven. Michael Barnett, een grote leermeester, zei het heel mooi: ‘Whatever a teacher is doing, he/she is showing the way’. Daarmee zegt hij dat een echte leraar er altijd mee bezig is om zijn omgeving iets te leren. En dat uit zich in ieder woord en handeling, hoe nietszeggend ook in de ogen van de leerling. De leerling zal zich de eerste jaren ook voornamelijk bezighouden met ‘nietszeggende’ zaken zoals schrobben, boenen, WC’s schoonmaken en vegen. Ondertussen krijgt de leerling de kans om de leraar in zijn dagelijks leven te observeren en hiervan te leren. Hierdoor groeit de wijsheid van de leerling en niet zijn Ego. Een leraar zal het niets uitmaken als een leerling kwaad op hem wordt of in hem teleurgesteld is. Dit is juist een moment waarop een leerling tegen de grenzen van zijn hokjesdenken aanloopt en de kans heeft om meer inzicht in zichzelf te krijgen. Het mooiste moment voor een leraar is als de leerling hem op een dag de rug toekeert. Dat betekent dat de leerling het geleerde zelfstandig in de wereld gaat neerzetten.

Na de eeuwwisseling, misschien nog wel iets eerder, is de leraar uit de gratie geraakt. Dit is enerzijds veroorzaakt door sektes met charismatische leiders die hun volgelingen tot vreselijke dingen aanzetten. Hierdoor is de angst ontstaan om je door een leraar te laten (bege)leiden en het risico te lopen om gemanipuleerd te worden. Het feit dat deze leraren vaak bezwijken aan de verleiding van de macht na jarenlang op een voetstuk geplaatst zijn door hun hielenlikkende volgelingen wordt vaak over het hoofd gezien. Het is natuurlijk wel lekker om alle verantwoordelijkheid voor je denken en handelen bij de leraar neer te leggen en een ‘willoze’ discipel te worden. Je bent namelijk direct gevrijwaard van alle aansprakelijkheid voor je daden. Nee, jij kon er niets aan doen wat er allemaal gebeurde, jij was immers gehersenspoeld! Niet dat ik goedkeur wat sommige sekteleiders hebben aangericht, maar de rol van de dicipelen wordt hier vaak onderschat omdat zij per definitie als slachtoffer worden gezien.

Een andere oorzaak dat de leraar uit de gratie is geraakt heeft ook te maken met de toenemende individualisering. We kunnen alles zelf; verzekeren, belastingaangifte doen, we denken zelfstandig, vergelijken zelf producten op internet, we zijn onafhankelijker dan ooit. Niemand hoeft ons te vertellen wat we moeten doen, hoe we moeten denken en welke keuzes we maken, toch? We kunnen kopen wat we willen hebben. Als we iets willen leren dan kopen we gewoon die kennis. We betalen iemand geld, die leert ons het kunstje en ieder gaat weer zijn weegs. We willen niet afhankelijk zijn van een leraar. Want sinds de opkomst van internet en vooral web 2.0 is alles snel beschikbaar geworden, dus ook verdieping en bewustwording. En de markt speelt hier handig op in. Boeken als ‘Spoedcursus verlichting’, workshops ‘De meester in jezelf’, ‘Quantumhealing’, ‘Instant verlichting’ schieten als paddestoelen uit de grond. Hoewel verschil in methode en uitingsvorm is de essentie dat de doorlooptijd kort is, het is eenvoudig, je hebt er niemand bij nodig, en na afloop ben je meester, master, verlicht, gezegend, ingewijde, Avatar of Free Spirit. Waarom? OMDAT HET OP DIT CERTIFICAAT STAAT!

Is meesterschap wel te koop? Is het een trucje dat binnen korte tijd te leren is? Verschilt spiritueel meesterschap eigenlijk van andere vormen van meesterschap zoals meesterschilders, dansers, muzikanten en andere vakmensen? Kun je in een paar weekenden of binnen een jaar meesterschilder worden? Natuurlijk niet. Waarom dan wel Reikimaster?

Misschien zijn de meesters die de laatste jaren zijn opgestaan vooral meesterverkopers. ‘Marketeers’ heeft dat geloof ik. Zolang het maar duur is en bling-bling gelooft men vast wel dat het écht werkt. En dat doet het ook. De workshops zitten vol en de target van de Marketeer is weer gehaald. Maar hoe staat het met de targets van de leerling? Ontvang je nog echte inzichten of leer je alleen maar een ander zijn clichés na te praten? Ben je gelukkiger, meer zelfverzekerd, zijn je relaties vruchtbaar en bereik je je doelen in de periode na de workshop? Of heb je slechts een kunstje geleerd dat in de praktijk weinig oplevert?

Gelukkig en succesvol zijn is een kunst die je weliswaar meester kunt worden, maar meesterschap is topsport waarvan het resultaat niet te koop is.

Hoe herken je een leraar, meester of Goeroe? Een paar weken geleden had ik een interview met Hein Stufkens over zijn nieuwe roman 'De Goeroe'. Hein heeft hier een zeer verhelderende kijk op!
http://itunes.apple.com/us/podcast/radio-merlijn/id361044778#

Sander de Wijs